سن پیامبر (ص) و خدیجه (س) در هنگام ازدواج
درباره سن رسول خدا(ص)در هنگام ازدواج عموماگفتهاند:آنحضرت در آن هنگام بیست و پنجسال از عمرشریفش گذشته بود.ولى درباره سن خدیجه علیها السلام اختلافى در روایاتدیده مىشود كه مشهور در آنها نیز آن است كه خدیجه در آنهنگام چهل سال داشت.و در برابر این قول مشهور اقوال دیگرى نیز هست مانند قول25 سال و 28 سال و 30 سال و 35 و 45 سال. (1) و از برخى نقلشده كه قول نخست را ترجیح دادهاند ولى دلیلى براى آن ذكرنكرده است(2) ،و شاید توجیه دیگرى را كه برخى از نویسندگانكردهاند بتواند دلیل و یا تاییدى بر این قول و یا قولهاى دوم وسوم نیز باشد كه گفتهاند:.با توجه به فرزندانى كه خدیجه بدنیا آورده مىتواناحتمال داد كه سن خدیجه كمتر از چهل سال بوده و تاریخنگاران عرب رقمچهل»را بدلیل آنكه رقم كاملى استانتخاب كردهاند (3) .نگارنده گوید:تایید دیگر این گفتار نیز حمل فاطمهسلام الله علیها و ولادت آن بانوى محترمه در سال پنجم بعثتمىباشد كه انشاء الله در جاى خود بطور تفصیل روى آن بحثخواهد شد و اكنون بطور اجمال بیان گردید،كه چون طبقروایات معتبر محدثین شیعه رضوان الله علیهم فاطمه علیها السلاممولود اسلام بوده و در سال پنجم بعثت رسول خدا(ص)بدنیا آمدهموجب ایراد برخى از برادران اهل سنت كه ولادت آن بانوىعالمیان را پنجسال قبل از بعثت دانستهاند قرار گرفته،و موجباستبعاد آنان شده چون روى روایات شیعه و قول مشهور دربارهسن حضرت خدیجه در وقت ازدواج با رسول خدا(ص)لازم آیدكه خدیجه در سن 60 سالگى به فاطمه علیها السلام حامله شدهباشد،و این مطلب روى جریان طبیعى و عادى بعید است،كهالبته این استبعاد پاسخهاى دیگرى هم دارد و یكى از آنها همیناست كه شنیدید و بقیه را هم انشاء الله تعالى در جاى خود ذكر خواهیم كرد.و بهر صورت مشهور همان است كه خدیجه در آنهنگام چهل ساله بوده ولى قول به اینكه بیست و هشتساله بودهنیز خالى از قوت نیست چنانچه در چند حدیث آمده است، (4) و اللهاعلم.این را هم بد نیستبدانید كه:برخى عقیده دارند خدیجه سلام الله علیها در هنگام ازدواج بارسول خدا(ص)باكره بوده و قبلا شوهرى نكرده بود،و در اینباره به حدیثى كه ابن شهر آشوب در مناقب روایت كرده تمسكجستهاند كه مىگوید:.و روى احمد البلاذرى و ابو القاسم الكوفى فیكتابیهما و المرتضى فى الشافی،و ابو جعفر فى التلخیص:ان النبى-صلى الله علیه و آله-تزوج بها و كانتعذراء.».یؤكد ذلك ما ذكر فی كتابى الانوار و البدع:ان رقیهو زینب كانتا ابنتى هاله اختخدیجه». (5) یعنى-احمد بلاذرى و ابو القاسم كوفى در كتابهاى خود وسید مرتضى در كتاب شافى و شیخ ابو جعفر طوسى در كتابتلخیص روایت كردهاند كه هنگامى كه رسول خدا(ص)با36 خدیجه ازدواج كرد آن بانوى محترمه باكره بود،و تایید این گفتارمطلب دیگرى است كه در كتابهاى الانوار و البدع روایتشدهكه رقیه و زینب دخترانهاله»خواهر خدیجه بودهاند نه خودخدیجه.و نیز به گفتار صاحب كتاب الاستغاثه استشهاد كردهاند كهگوید:.همه كسانى كه اخبار نقل كرده و روایات ازآنها بجاى مانده از شیعه و اهل سنت اجماع دارند كهمردى از اشراف قریش و رؤساى آنها نمانده بود كه بهخواستگارى خدیجه نرود و در صدد آن برنیاید.وخدیجه همه آنها را بازگردانده و یا پاسخ رد به آنها دادو چون رسول خدا(ص)او را بهمسرى خویش درآوردن قریش بر او خشم كرده و از او كنارهگیرى كردندو به او گفتند:بزرگان و اشراف قریش از توخواستگارى كردند و بهمسرى هیچیك از آنها درنیامدى و بهمسرى محمد،یتیم ابوطالب كه مرد فقیرىاست و مالى ندارد درآمدى؟و با اینحال چگونه اهلفهم مىتوانند بپذیرند كه خدیجه بهمسرى مردىاعرابى از بنى تمیم درآمده و بزرگان قریش را نپذیرفتهباشد؟.و این مطلبى است كه مردم صاحب نظر آنرا نمىپذیرند.» (6) .و بدنبال آن این بحث عنوان شده كه آیا رقیه و ام كلثوم كهبهمسرى عثمان درآمدند و هم چنین زینب كه همسر ابو العاصبن ربیع گردید دختران صلبى و واقعى رسول خدا(ص)بودند و یاربیبه آنحضرت بودهاند. (7) .ولى بنظر نگارنده روایت ابن شهر آشوب با توجه به اینكهمىتواند معناى دیگرى داشته باشد كه نمونهاش درباره برخى ازبزرگ ن عالم نیز وارد شده و اكنون جاى توضیح و بحثبیشتردر آن باره نیست نمىتواند در برابر آن شهرت بسیارى كه دربارهازدواج خدیجه قبل از مفتخر شدن بهمسرى رسول خدا با دو شوهرخود بود،مقاومت كند.و چنانچه علامه شوشترى در قاموس الرجال گوید:اصل ایننسبت نیز مورد تردید است و ابو القاسم كوفى نیز مردفاسد المذهب و بىعقلى بوده و سید و شیخ رحمهما الله تعالى نیزاحتمالا قول همان ابو القاسم كوفى را نقل كردهاند نه اینكهمختار خودشان بوده. (8) .و هم چنین استبعادى كه در گفتار صاحب كتاب الاستغاثه بود نیروى برابرى با آن شهرت را ندارد.
1 و 2-الصحیح من السیره ج 1 ص 126.
3-تاریخ تحلیلى اسلام ج 1 ص 31-32.
4-مناقب آل ابیطالب-ط قم-ج 1 ص 159.
5-بحار الانوار ج 16 ص 10 و ص 12.
6-الاستغاثه ج 1 ص 70.
7-قاموس الرجال ج 10 ص 431.
8-الصحیح من السیره ج 1 ص 122-
خلق ایستاده کو به کو چشم انتظار روی او تا پرده از روی نکو گیرد نگار نازنین
كه ,ص ,خدیجه ,سال ,نیز ,خدا ,خدا ص ,رسول خدا ,ج 1 ,1 ص ,ابو القاسم
درباره این سایت