دربارهی تاریخ علوم در ایران کهن (پیش از ساسانیان ) با آن که می توان از پارهای اشارات اوستا و اخباری که در داستانهای ملی ایران و یا آثار مؤلفان خارجی مانند هردوت و دیگران، آمده است استفاده کرد، ولی برای ذکر اطلاعات روشن در این باب بهتر آن است که از دوره شاهنشاهی ساسانی ( 226- 652 میلادی ) یعنی عهد پختگی و کمال تمدن و فرهنگ ایران پیش از اسلام آغاز کنیم زیرا اگر چه با غلبهی اسلام بر ایران مقدار بسیاری اسناد مربوط به فرهنگ و تمدن ایران پیش از اسلام یا بهکلی از میان رفت و یا دگرگون شد، با این حال از باقی ماندهی اطلاعاتی که در آثار ملتهای قدیم و گاهی در منابع عربی و فارسی دیده می شود می توان اطلاعات سودمندی دربارهی علوم آن دوران بهدست آورد.
در دورهی ساسانی به ریاضیات و نجوم توجه بسیاری شده است. وجود زیجهایی از قبیل زیج شهریار (زیگ شتریار) و رصدهایی که مورد تقلید گروه بزرگی از منجمان اسلامی قرار گرفته است و پیشرفت چشمگیر ایرانیان درآغاز تمدن اسلامی در ریاضیات و نجوم و هیأت و ترجمهی کتاب هایی در همین علوم و فنون از پهلوی دلیل بارز ترقی ایرانیان عهد ساسانی در علوم ریاضی است.
صاعد اندلسی1 در طبقات الامم» می گوید: از ویژگیهای مردم ایران توجه آنان است به طب و احکام و نجوم و علم تأثیر کواکب در عالم سفلی و آنان را در باب حرکات کواکب رصدهای قدیم بوده و روشهای گوناگون در مسائل فلکی داشتهاند و یکی از آنها طریقهای است که ابومشعر جعفر بن محمد بلخی زیج خود را بر آن ترتیب داد و در آن زیج گفت که آن طریقهی علمای سابق ایران و سایر نواحی است. ابومشعر مذهب ایرانیان را در تنظیم ادوار عالم ستوده و گفته است که اهل حساب ایران و بابل و هندو چین و بیشتر ملتها که معرفت به احکام نجوم دارند متفقند که درستترین دورها، دوری است که ایرانیان تنظیم کرده و سنی العالم» نامیده اند و علماء عهد ما آن را سنی اهل فارس» میگویند.
خلق ایستاده کو به کو چشم انتظار روی او تا پرده از روی نکو گیرد نگار نازنین
علوم ,ایرانیان ,نجوم ,عهد ,زیج ,ساسانی ,است که ,ایران و ,پیش از ,و نجوم ,دربارهی تاریخ
درباره این سایت